Velt stelt vandaag samen met Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, WWF en Dryade de Vlaamse regering in gebreke. De Vlaamse pesticidereglementering schendt al meer dan tien jaar de Europese habitat- en pesticiderichtlijn. 'België is na Nederland de grootste pesticideverbruiker van Europa', zegt Iliana Janssens van WWF. In belang van burger en natuur moeten er dringend omvangrijke bufferzones komen rond huizen, scholen, crèches en natuur- en waterwingebieden. Naar schatting wordt zo 35% van Vlaanderen pesticidevrij. De organisaties geven de Vlaamse regering een maand om de Vlaamse regels in lijn te brengen met de Europese regelgeving.
De afgelopen jaren verscheen meer en meer onderzoek over de ruime verspreiding van pesticiden en hun nefaste invloed op natuur en gezondheid. 'Recent stelde het 3xG-onderzoek van VITO hoge waarden van pesticiden vast bij Vlaamse kinderen. Onderzoek in Duitse en Nederlandse natuurgebieden toont aan dat het aantal insecten op 27 jaar tijd met 75% verminderde. Overmatig pesticidegebruik blijkt één van de hoofdoorzaken', verduidelijkt Jos Ramaekers van Natuurpunt.
Drie eisen
De natuur- en milieuverenigingen hebben drie eisen voor de Vlaamse regering.
- In de eerste plaats vragen ze een effectenbeoordeling voor pesticidegebruik in of nabij habitatrichtlijngebieden. Zo’n beoordeling houdt in dat pesticiden enkel gebruikt mogen worden op voorwaarde dat de natuur er niet onder lijdt. Europa eist al sinds 2004 zo’n beoordeling voor alle activiteiten die mogelijk een impact hebben op de kwaliteit van die natuurgebieden.
- Daarnaast legt de Europese pesticiderichtlijn maatregelen op om het pesticidegebruik te verbieden of verminderen in waterwin- en Natura 2000-gebieden. Dit is essentieel om de waterkwaliteit en de natuur te beschermen. De verplichting bestaat sinds 2011 maar de Vlaamse regering liet na het nodige te doen. De Franse Raad van State verplichtte Frankrijk in 2021 deze maatregelen te nemen. De organisaties eisen dezelfde maatregelen van de Vlaamse regering. 'Het probleem is dat je wel weet waar je pesticiden spuit, maar je weet niet waar ze terecht komen', aldus Geert Gommers, expert pesticiden bij Velt. 'Zo worden vooral bewoners op het platteland er slachtoffer van. En ook dieren en planten hebben er last van. Daarbij geraken kostbare hulpbronnen zoals ons oppervlaktewater en onze bodem vervuild met pesticideresidu's.'
- Tot slot moeten er ruimere bufferzones komen om de effecten op waterleven, mens en natuur te minimaliseren. De bufferzones zijn vandaag gebruikelijk 1 tot 10 meter breed, wat onvoldoende is. Recent onderzoek toont namelijk dat pesticiden verspreid worden tot 2 à 3 kilometer. Ook hier werd Frankrijk door de Raad van State gedwongen om ruimere bufferzones in te stellen. 'Rekening houdend met de oppervlakte van natuur- en waterwingebieden en de ruimtelijke versnippering in Vlaanderen, mikken we op minstens 35% van het Vlaamse grondgebied pesticidenvrij', stelt Heleen De Smet van Bond Beter Leefmilieu.
Flagrante inbreuk
Vandaag gaat de ingebrekestelling aan de Vlaamse regering op de post. Ze krijgt een maand om in te stemmen met effectenbeoordeling, reductie en verbod en bufferzones. Zo niet, volgt een Pesticidezaak. De jarenlange en flagrante inbreuk op de Europese richtlijnen en de rechtspraak van de Franse Raad van State tonen dat de organisaties een solide zaak hebben.
